KANSER TEDAVİLERİ ÖNERSİNDE ÜREME FONKSİYONLARINI KORUMA
Eğer kanser tanısı almışsanız ve tedavisinden sonra çocuk sahibi olmak istiyorsanız, bunun olması için nelere ihtiyaç duyduğunuza dair bir bilgi vermek isteriz. Bu sitede, kanser tedavisinin kısırlık üzerine riskleri ve aile kurma seçeneklerinizle ilgili bilgileri bulabilirsiniz.
Amacımız
- Kanser hastalığının ve kanser tedavisinin üreme yeteneğinizi nasıl etkileyeceğini anlamak,
- Kanser tedavisi öncesinde, tedavi sürecinde veya sonrasında aile planlamanızı düşünmenizde size yardımcı olmak,
- Arkadaşlarınızın, ailenizin ve hatta hastalığınız sürecinde size bakan bakıcıların aile planlamanızın neden önemli olduğu hakkında bilinçlendirmek/eğitmektir.
Lütfen buradaki bilgilerin size sadece bir genel bakış kazandıracağını unutmayın. Riskleriniz, seçenekleriniz, yaşadığınız bölgedeki klinikler ve ne aradığınızı özelleştirmek adına, yardımcı olabilecek diğer araçlar hakkında daha detaylı bilgileri web sitemizden ya da telefon hattımızdan arayarak alabilirsiniz.
Erkek
Kısırlık, bir gebelik durumu oluşturamama anlamına gelmektedir. Erkekler için kısırlık şu durumlarda olabilir;
- Sperm üretiminin olmaması
- Az sayıda ya da düşük kalitede sperm üretiminin olması
- Üreme organlarında ya da sperm çıkışını engelleyen sperm transport sisteminde bir hasarın oluşması durumu
Kısırlık için riskler;
Kanser tedavisi sonrasında kısırlığa yol açabilecek riskler birçok şeye bağlı olabilir.
Kemoterapi: Tipi, süresi ve dozu
Cerrahi operasyon: Yeri ve cerrahi kapsamı
Radyasyon: Yeri ve dozu
Diğer: Yaş, tedavi öncesindeki doğurganlık statüsü ve kanser çeşidi
Üreme Sağlığını Koruma Seçenekleri
Kanser tedavisinden önce, üreme sağlığını koruyabilmek için çeşitli yollar vardır. Aşağıdaki seçenekler, üreme sisteminize olabilecek hasarı en aza indirebilmek veya sperminizi koruyabilmek adına düşünebileceğiniz yöntemler olabilir.
Sperm bankası: Sperm örneği analiz edilir, dondurulur ve gelecekte kullanılmak üzere saklanır.
Testis dokusu dondurulması: Sperm üretimini sağlayan testis dokusu hücrelerinin ameliyat ile alınır, analiz edilir, dondurulur ve saklanır.
Testisten sperm alınması: Ameliyat ile IVF tedavisinde kullanılabilecek sperm hücrelerinin bulunduğu testis dokuları bulunur, ileride kullanılmak üzere dondurulur.
Radyasyon kalkanı: Radyasyon tedavisi sürecinde 1 yâda 2 testise birden koruyucu kalkan yerleştirilmesi. (Deneysel düzeydedir.)
Kısırlık Üzerine Muhtemel Sonuçlar:
Normal doğurganlık: Normal sperm fonksiyonu ve sayımı olması. Birçok erkek kanser tedavisi sonrasında üreme sistemine hiçbir hasar almadan normal yolla çocuk sahibi olabilmektedir.
Geçici kısırlık: Ejakülatta sperm bulunmaması. Sperm üretimi geçici bir zaman süreci için durmuş olabilir. Bu süreç kanser tedavisinden hemen yada yıllar sonra tersine normal haline dönebilir.
Tehlikeye giren doğurganlık: Sperm fonksiyonu veya sayımının kısırlığa yol açabilecek seviyede sınırda olması durumu. Bu durum, sperm üretiminin zarar görmesinden, hormon üretimine müdahale edilmesinden ve spermi vücut dışına taşınmasını sağlayan sinir ve salgı bezlerinin hasara uğramış olmasından dolayı olabilir. Bu durum doğal yoldan çocuk sahibi olmayı zorlaştırabildiğinden IVF kliniğinden yardım almayı gerektirebilir.
Kalıcı kısırlık: Sperm bulunmaması durumudur. Kanser tedavisinden sonra, bazı hastalar kalıcı olarak sperm üretimi fonksiyonlarını kaybedebilir. Testis dokularında çok düşük seviyede sperm üretimi olabilme ihtimaline karşın, çocuk sahibi olabilmek için doktor yardımı almak gereklidir.
Kanser Tedavisi Sonrasında Ebeveynlik Seçenekleri
Kanser tedavisi sonrasında baba olabilmek için çeşitli yöntemler vardır. Kanser tedavinizin bitmesinden sonra, sperm sayımı ile kısırlığın test edildiği spermiogram analizi yapılır. Spermiogram testi sonuçlarına dayanarak aşağıdaki yollar izlenebilir:
Normal doğurganlık
- Doğal döllenme
- Diğer aile kurma seçenekleri
Geçici kısırlık
- Doğal Döllenme
- Taze ya da dondurulmuş sperm örneği ile IVF tedavisi
- Testis dokusundan sperm elde edilmesi
- Donor spermi
- Evlatlık edinme
Tehlikeye giren doğurganlık
- Sperm bankasından sperm kullanmak
- Testis dokusundan sperm elde edilmesi
- Donor spermi
- Evlatlık edinme
Kalıcı Kısırlık
- Sperm bankasından sperm kullanmak
- Testis dokusundan sperm elde edilmesi
- Donor spermi
- Evlatlık edinme
Erkekler için önemli noktalar;
Bütün kanser çeşitleri ya da tedavileri üreme kabiliyetinin kaybına yol açmamaktadır. Eğer mümkünse, bu nedenle onkoloji doktorunuza içinde bulunduğunuz risklerle ilgili danışınız.
Üreme sağlığınızı koruyabilmeniz için sperm dondurma yöntemi hem en başarılısı hem de en masrafsızlarındandır. Bu işlem kanser tedavisine başlanmadan gerçekleştirilmelidir. Az sayıda sperminiz olsa bile sperm dondurma işlemi yinede önerilmektedir. Sperm dondurulmuş olarak senelerce saklanabilmektedir.
Kanser tedavilerinin neden olabileceği genetik hasarlara engel olmak adına, doktorlar kemoterapi yada radyasyon tedavisi sonrasında 6 ile 12 ay bekledikten sonra çocuk sahibi olma çalışmalarına başlanmasını önermektedirler.